De forfaitaire waardering van een privé belastbaar voordeel

I.                         De waarde van VAA

Voor de meest courante VAA is in de fiscale wetgeving (art. 36, §2 en art. 18 KB/WIB 92) een forfaitaire waarde vastgesteld. De fiscus moet zich aan die forfaitaire waarde houden. Zelfs als hij kan aantonen dat de werkelijke waarde van een VAA voor u hoger ligt, mag hij u niet op de werkelijke waarde belasten (parl. vr. nr. 635, de Clippele, 12.07.1993; Gent, 04.12.2002 en 19.12.2006) .

II.                      Forfaitair voordeel gratis gebruik van auto

De waarde van het VAA voor het gratis gebruik van een personenauto of een minibus wordt berekend met de volgende formule: cataloguswaarde × leeftijdspercentage × 6/7 × CO₂-percentage(art. 36, §25 WIB 92) .

Het bedrag is afhankelijk van drie eigenschappen van de auto:

A) de cataloguswaarde, dat is de aankoopprijs in nieuwe staat (inclusief opties en btw, exclusief kortingen);

B) het CO₂ -percentage, van minimaal 4% voor auto’s zonder CO₂ -uitstoot (elektrische auto’s) of met een heel lage CO₂ -uitstoot, tot maximaal 18% voor auto’s met de zwaarste uitstoot;

C) het leeftijdspercentage, van 100% voor auto’s die nog geen jaar voor het eerst ingeschreven zijn tot 70% voor auto’s die meer dan vijf jaar voor het eerst ingeschreven zijn. Zonder leeftijdscorrectie stijgt het bedrag van het VAA auto elk jaar voor alle niet-elektrische auto’s omdat de zgn. referentie-uitstoot die het CO₂ -percentage bepaalt elk jaar daalt.

De omvang van het privégebruik heeft geen invloed op het VAA. U kunt dus het VAA niet verkleinen door minder privé te rijden met de auto. Ook andere factoren zoals de toestand, het aantal gereden kilometers of de marktwaarde van de auto zijn niet van belang.

III.                   Forfaitair voordeel gratis gebruik van woning en nutsvoorzieningen

Het VAA gratis woning moet ook met een formule berekend worden: geïndexeerd ki van de woning × 5/3 × 2 . Dat is nogmaals te vermenigvuldigen met 5/3 wanneer de woning gemeubileerd is (art. 18, §3, 2 KB/WIB 92) . De index voor het jaar 2025 bedraagt 2,2446, voor 2024 was het 2,1763.

Het VAA is alleen afhankelijk van het ki van de woning en van de indexatie. Andere factoren zoals de aankoopprijs van het pand, de staat en de ouderdom zijn niet van belang. Inrichtings- en verbouwingswerken zijn maar relevant als ze het ki verhogen. Hetzelfde geldt voor de meubels. Ongeacht hun aankoopprijs of waarde, wordt het VAA ervan bepaald door het ki.

Bij gemengd gebruik van een gebouw moet u het VAA berekenen op het ki van het privégedeelte. In dat geval speelt de omvang van het privégebruik van het gebouw dus wel een rol.

Betaalt uw vennootschap de kosten van uw verwarming en elektriciteit voor een pand dat ze ter beschikking stelt, dan worden de VAA forfaitair gewaardeerd (art. 18, §3, 4 KB/WIB 92) . De forfaitaire waarde bestaat uit vaste bedragen, die onafhankelijk zijn van het werkelijke verbruik, de staat van het pand, de wijze van verwarming of de bron van de elektriciteit. De waarden worden geïndexeerd: voor 2025 bedraagt voor bedrijfsleiders het VAA gratis verwarming € 2.500 en het VAA gratis elektriciteit € 1.250.

Wanneer echtgenoten allebei bedrijfsleider van de vennootschap zijn, aanvaardt de Rulingcommissie dat de VAA in dezelfde woning bij elk van hen maar voor de helft belast worden (ruling nr. 800.091, 14.10.2008) .

IV.                   Forfaitair voordeel gratis gebruik van ICT

De VAA voor het gratis gebruik van ICT-materiaal van uw vennootschap worden forfaitair geraamd. Het VAA voor een gratis gebruikte pc of laptop bedraagt € 72 per jaar. Het gratis gebruik van een gsm of een tablet wordt op € 36 per jaar gewaardeerd, het gratis gebruik van een internetverbinding op € 60 per jaar (art. 18, §3, 10 KB/WIB 92) . De omvang van het privégebruik is niet relevant, maar er moet wel een VAA aangerekend worden per gebruikt toestel. Gebruikt u een toestel maar een gedeelte van het jaar privé, dan mag u het VAA prorateren.

De bedragen zijn al jaren dezelfde en worden niet geïndexeerd. De aankoopprijs van de toestellen is bovendien niet van belang voor de waarde van het VAA. Het VAA is m.a.w. even groot voor bv. een gsm van € 100 als voor een exemplaar van € 1.500.

V.                      Niet forfaitair gewaardeerd gratis gebruik

Gebruikt u andere goederen dan de hierboven opgesomde privé (bv. een fiets, een scooter, een motorfiets, een camionette, meubels in een woning die niet van uw vennootschap zijn of huishoudtoestellen), dan moet u zelf bepalen wat het VAA voor u werkelijk waard is (art. 36, §1 WIB 92) . Dat geldt ook voor de gratis nutsvoorzieningen in uw privéwoning die uw vennootschap betaalt.

De werkelijke waarde van een VAA stemt in principe overeen met de besparing die u doet door het niet zelf te moeten kopen. In de praktijk gaat men meestal uit van de afschrijvingen en de andere kosten die de vennootschap ten laste neemt. Dat is bv. de benadering door de fiscus van het VAA van een fiets (circ. 2024/C/22, 28.03.2024) . De omvang van het privégebruik is voor deze niet forfaitair gewaardeerde VAA van belang. Wordt het goed niet louter privé gebruikt of staat het niet permanent ter beschikking voor privégebruik, dan moet het VAA beperkt worden tot het privégebruik.

U kunt over de omvang van het privégebruik een akkoord sluiten met de fiscus. U gebruikt bv. de bestelwagen van uw vennootschap soms ook om boodschappen of klusjes te doen of om uw mountainbike te vervoeren. U spreekt dan bv. af met de controleur dat het privégebruik 20% bedraagt.

Het is niet omdat uw vennootschap geen afschrijvingen en andere kosten meer ten laste neemt, dat er voor u geen VAA meer is. De waardering van het VAA op basis van de kosten van de vennootschap is uiteindelijk niet meer dan een pragmatische aanpak. Is een fiets bv. volledig afgeschreven, dan moet de werkelijke waarde van het gratis privégebruik op een andere manier vastgesteld worden (parl. vr. nr. 122, Vermeersch, 10.12.2024) .

VI.                    Overzichtstabel

Welk VAA?	Waarde?
Forfait VAA auto	Cataloguswaarde × leeftijdspercentage × 6/7 × CO2 -percentage
Forfait VAA woning 2025	Ki van de woning × 2,2446 × 5/3 × 2 (× 5/3 indien bemeubeld)
Forfait VAA verwarming en elektriciteit 2025	Verwarming € 2.500 en elektriciteit € 1.250
Forfait VAA ICT (vaste bedragen)	Computer € 72, gsm/tablet € 36 en internet € 60
Niet-forfaitaire VAA	Zelf bepalen, bv. de uitgespaarde kosten privé